VNREA phân tích những "điểm nghẽn" khi doanh nghiệp bất động sản tiếp cận đất đai

 Việc tiếp cận đất đai để thực hiện các dự án đầu tư và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bất động sản gặp khó khăn do quy định pháp luật về đất đai chưa đồng nhất.

Tiếp cận đất đai không dễ dàng

Trong văn bản gửi lên Thủ tướng Chính phủ, Ban Kinh tế Trung ương, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội, kiến nghị tháo gỡ các vướng mắc cho doanh nghiệp bất động sản, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) cho hay, đất đai là nguồn lực quan trọng có tính quyết định tới thành công của một dự án kinh doanh bất động sản. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua việc tiếp cận đất đai cho các dự án kinh doanh bất động sản gặp nhiều khó khăn.

Mặc dù Luật Đất đai đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần, mới nhất là Luật Đất đai 2013, nhưng vẫn còn một số quy định chưa phù hợp với thực tiễn, còn có nội dung chồng chéo, xung đột với các luật khác (Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu…) gây khó khăn cho việc thực hiện.

Điển hình phải kể đến quy định về kỳ lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (Điều 37, Luật Đất đai) chưa phù hợp. Kỳ quy hoạch sử dụng đất cấp Quốc gia, tỉnh, huyện đều là 10 năm, kỳ lập kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia và cấp tỉnh là 5 năm, thì cấp huyện chỉ là 1 năm, trong khi công tác chuẩn bị dự án thường kéo dài, nhiều khi chưa chuẩn bị xong đã phải thay đổi hay phải chờ kế hoạch sử dụng đất mới, gây rất nhiều khó khăn, thời gian cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, quy định về Điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (Điều 46) thì rất chặt chẽ. Chỉ khi có thay đổi về Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, thay đổi quy hoạch tổng thể các vùng kinh tế - xã hội hoặc khi có thiên tai, chiến tranh mới được điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Tuy nhiên, quy hoạch xây dựng chi tiết có liên quan nhiều đến sử dụng đất thì lại rất dễ dàng thay đổi, gây rất nhiều bất cập trong quản lý đô thị như hiện nay.

Quy định về đấu giá đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất (Điều 119) cũng đang gặp khó. Luật Đất đai 2013 chỉ quy định hình thức đấu giá đất, bỏ hình thức đấu thấu dự án có sử dụng đất, trong khi để có thể đấu giá đất thì phải có đất sạch, vì vậy không thực hiện lựa chọn nhà đầu tư thông qua hình thức đấu thầu được. Trong khi đó Luật Nhà ở (Điều 22), Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu đều có quy định việc lựa chọn nhà đầu tư các dự án phát triển nhà ở, các dự án có sử dụng đất thì phải thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Điều kiện nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi thực hiện các dự án nhà ở, dự án sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp mà không thuộc các dự án Nhà nước giao đất thì tổ chức nhận chuyển nhượng phải có văn bản chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (tương tự như văn bản chấp thuận chủ đầu tư), trong khi pháp luật về nhà ở và đầu tư thì lại quy định phải có đất mới được chấp thuận làm chủ đầu tư.

Doanh nghiệp bất động sản gặp khó khi tiếp cận đất đai 

Không chỉ vậy, chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập là lĩnh vực xảy ra nhiều khiếu kiện nhất trong thời gian qua. Đặc biệt trong những trường hợp chủ đầu tư phải thỏa thuận giá bồi thường với người dân, nhưng chỉ được khấu trừ theo phương án được cơ quan nhà nước phê duyệt, trong khi theo báo cáo thì phần lớn đều phải thỏa thuận giá bồi thường cho dân cao hơn so với phương án được phê duyệt.

Ngoài ra, việc xác định tiền sử dụng đất đối với các dự án bất động sản mỗi địa phương mỗi khác, nơi thì sử dụng bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh, nơi thì định giá đất bằng phương pháp thặng dư, dựa trên tổng doanh thu giả định của dự án theo quy hoạch và tổng chi phí ước tính để xác định tiền sử dụng đất phải nộp. Tuy nhiên, hầu hết các dự án kinh doanh bất động sản chỉ được xác định giá đất sau khi đã được phê duyệt dự án và bồi thường giải phóng mặt bằng.

Như vậy doanh nghiệp không có đủ cơ sở đầu vào để tính toán hiệu quả đầu tư trước khi quyết định đầu tư, đồng thời tạo điều kiện cho nảy sinh tiêu cực trong quá trình giao, xác định giá đất. Mặt khác, việc lạm dụng hình thức giao đất, cho thuê đất thu tiền sử dụng đất một lần, sẽ khuyến khích các địa phương tăng cường giao đất, cho thuê đất để có ngân sách cho các đầu tư khác, dẫn đến thiếu hụt nguồn thu khi không còn đất để giao, cho thuê hoặc khi thị trường bất động sản trầm lắng, không có giao dịch.

Những bất cập như trên khiến chính các cơ quan quản lý gặp khó trong tổ chức triển khai thực hiện các quy định về tiếp cận đất đai. Đồng thời, những rào cản về thủ tục, những yêu cầu chồng chéo, hay những mâu thuẫn, khác biệt giữa luật với các thông tư hướng dẫn thực hiện, giữa văn bản của cấp trên và cấp dưới… cũng đang cản trở việc tiếp cận đất đai của doanh nghiệp. 

Đẩy mạnh các hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất một cách công khai, minh bạch

Đợi sửa Luật Đất đai?

Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI năm 2017 vừa qua cho thấy, doanh nghiệp đang ngày càng gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận đất đai, mở rộng mặt bằng kinh doanh. Khoảng 1/3 doanh nghiệp đánh giá quy hoạch đất đai của tỉnh chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của doanh nghiệp; 1/4 các doanh nghiệp nhận định rằng, việc cung cấp thông tin dữ liệu về đất đai không thuận lợi.

Giới chuyên gia cho hay, để giải quyết những khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, tránh tạo tiền lệ xấu “xin - cho”, thời gian tới cần sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2013 một cách đồng bộ, thống nhất với các văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan có thẩm quyền ban hành, tránh chồng chéo và cần phù hợp với thực tiễn vấn đề tiếp cận đất đai của doanh nghiệp.

Đồng quan điểm VNREA, cần phải được sớm nghiên cứu, sửa đổi Luật Đất đai 2013 cho phù hợp với tình hình thực tế, trong khi chờ sửa Luật Đất đai 2013, VNREA cho rằng Thủ tướng Chính phủ cần cho sửa một số quy định nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Cụ thể, sửa đổi quy định về bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với các dự án mà các chủ đầu tư phải thỏa thuận giá đền bù với dân, cho phép chủ đầu tư được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp, theo giá đã thỏa thuận, nếu có chứng từ hợp lệ, nhưng không vượt quá tiền sử dụng đất phải nộp (hoặc không quá 70% tiền sử dụng đất phải nộp).

Bên cạnh đó, đẩy mạnh các hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất một cách công khai, minh bạch, tạo điều kiện để các doanh nghiệp bất động sản tiếp cận thị trường quyền sử dụng đất một cách bình đẳng, hạn chế cơ chế xin - cho, tham nhũng trong lĩnh vực này.

Ngoài ra, nghiên cứu để hạn chế tiến tới chấm dứt giao đất, cho thuê đất thu tiền sử dụng đất một lần, thực hiện giao đất, cho thuê đất thu tiền sử dụng đất hàng năm, hoặc chia nhỏ và kéo dài thời gian nộp tiền sử dụng đất.

Tuy nhiên mới đây, Chính phủ có tờ trình gửi Quốc hội đề nghị rút dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai ra khỏi chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019. Điều đó có nghĩa là các vấn đề liên quan đến rủi ro về pháp lý đất đai còn kéo dài sẽ kìm hãm sự phát triển của thị trường bất động sản. Đặc biệt việc lùi sửa đổi lần này còn khiến cho một số loại hình bất động sản mới như condotel, officetel tiếp tục rơi vào trạng thái rủi ro về pháp lý, kéo theo đó sẽ kìm hãm sự phát triển của thị trường bất động sản du lịch nghỉ dưỡng.

Chính phủ cũng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục nghiên cứu, phân tích, đánh giá toàn diện các quy định của Luật Đất đai hiện hành và định hướng sửa đổi Luật, trình Chính phủ sau năm 2020. Song không ai dám chắc đến năm 2020, việc sửa đổi Luật Đất đai có tiếp tục bị trì hoãn và khó khăn cho doanh nghiệp bất động sản lại tiếp tục kéo dài?

An Vũ 

//reatimes.vn/vnrea-phan-tich-nhung-diem-nghen-khi-doanh-nghiep-bat-dong-san-tiep-can-dat-dai-35689.html?fbclid=IwAR1a2F8Ht9XgEKmWq0GmvLOsKz61JZ0Hqn6Gk0tNRjtyggY50JVn36sCskc

Bất động sản Long An bùng nổ với cơ hội mới

Trước tình hình thị trường bất động sản TPHCM gặp nhiều khó khăn vì thủ tục hành chính quá nhiêu khê, các doanh nghiệp bất động sản đã về các tỉnh vùng ven để tìm kiếm cơ hội đầu tư mới. Một trong những địa phương mà giới đầu tư hướng đến là thị trường Long An- đây được đánh giá một thị trường đầy tiềm năng, lại liền kề với TPHCM nơi nhu cầu nhà ở rất lớn nhưng không thể đáp ứng đầy đủ.

10 tỷ đồng đầu tư nhà phố dự án hay nội thành?

TP HCM Với số vốn chục tỷ đồng có thể tậu nhà phố dự án nằm ở ngoại thành, còn chọn nội thành chỉ mua được nhà trong hẻm.

Ngân hàng bất ngờ hạ lãi suất tiền gửi.

Mấy ngày qua, một số ngân hàng đã điều chỉnh giảm lãi suất huy động 0,1 - 0,2% một năm dù mùa kinh doanh cao điểm đến gần.

Phát triển nhà ở xã hội: Cần “chiếc đũa thần”

Hàng loạt công trình hạ tầng thành hình hài, một vóc dáng của TPHCM năng động, lột xác phát triển từng ngày. Nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển, việc xây dựng nhà ở xã hội để bố trí cho những hộ gia đình thu nhập thấp là nhu cầu hết sức bức thiết.

Bất động sản nghỉ dưỡng sân golf và những xu hướng tất yếu

Trong thị phần bất động sản nghỉ dưỡng hiện nay, bất động sản sân golf đang dần trở thành kênh hấp dẫn, hút mạnh dòng tiền đầu tư và được các tập đoàn lớn đặc biệt quan tâm.

Khát vọng về khu đô thị

Sau hơn 10 năm gắn bó với lĩnh vực đầu tư, phát triển bất động sản, Tran Anh Group đã dồn tâm huyết và nguồn lực cho nhiều dự án quy mô trên đất Long An với mong muốn tạo dựng nên những khu đô thị mới, đẳng cấp và là nơi an cư lý tưởng cho mọi người.

Bất động sản TP. Tân An (tỉnh Long An): Cuộc sống tươi đẹp trở lại bằng những dự án lớn

Long An là một trong 7 tỉnh thuộc Vùng TP.HCM và nằm trong hành lang kinh tế trọng điểm phía Tây Nam dọc Quốc lộ 1, trong đó, TP. Tân An của tỉnh nằm chính trong trục hành lang kinh tế này. Đây là hai yếu tố xác định vị thế và vai trò quan trọng của Long An trong chiến lược phát triển kinh tế chung của khu vực.

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) tác động như thế nào đến BĐS công nghiệp?

Theo Savills Việt Nam, Hiệp định này cho thấy cam kết của Chính phủ trong việc đưa Việt Nam trở thành một điểm đến hàng đầu trong lĩnh vực công nghiệp chế tạo tại châu Á.

Những chuyển biến đáng chú ý của thị trường bất động sản TP. HCM trong 6 tháng đầu năm 2019

Khan hiếm dự án ở nội thành, bùng nổ dự án tại vùng ven, giá căn hộ cao kỷ lục… là những chuyển biến đáng chú ý của thị trường bất động sản TP. HCM trong 6 tháng đầu năm 2019.

Biến tướng nhà ở xã hội, kẽ hở từ đâu?

Không ít trường hợp người mua được nhà ở xã hội (NƠXH) tìm cách bán hưởng lợi, hoặc cho thuê lại sai quy định. Trong khi đó, giá NƠXH ngày một cao khiến dư luận nghi ngờ chính sách nhà ở dành cho người thu nhập thấp đang biến tướng.

6 bước tránh rủi ro khi mua nhà trên giấy

Xét năng lực chủ đầu tư, rà soát thực trạng dự án... là những bước kiểm tra quan trọng khi chọn mua một căn nhà hình thành trong tương lai.

Tín hiệu lạc quan cho thị trường bất động sản vùng ven

Sự tăng trưởng kinh tế đã đưa thị trường bất động sản TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh giáp ranh, những địa phương có tính liên kết về hạ tầng giao thông, lên một cấp độ phát triển mới.

Vì sao thị trường BĐS TP.HCM sụt giảm?

Vừa qua, Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) đã có văn bản số 46 gửi đến Thủ tướng Chính phủ và Ban kinh tế T.W trình bày nhiều vấn đề cần phải tháo gỡ cho doanh nghiệp kinh doanh BĐS để phát triển lành mạnh và bền vững.

Vì sao Việt Nam lại là lựa chọn của các nhà máy sản xuất dịch chuyển từ Trung Quốc?

Theo JLL Việt Nam, Trung Quốc ngày nay dường như không còn là lựa chọn đầu tư sản xuất hàng đầu như giai đoạn trước năm 2012, và điều này đang tạo cơ hội cho sự phát triển sản xuất ở các nước Đông Nam Á, đáng chú ý nhất là Việt Nam và Indonesia.

Xu hướng dịch chuyển nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam khiến thị trường BĐS công nghiệp

Sự dịch chuyển các nhà máy sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam đang tạo nên sức “nóng” rõ nét cho thị trường BĐS công nghiệp Việt Nam. CBRE Việt Nam đã chỉ ra, bất động sản công nghiệp sẵn có là sống lưng cho bất kỳ nền kinh tế sản xuất đang phát triển nào. Tại Việt Nam, bối cảnh này sẽ không có gì khác, và sẽ phụ thuộc rất nhiều về điều kiện thuận lợi của thị trường bất động sản công nghiệp.

Phát triển khu dân cư trong khu công nghiệp: Xu thế tất yếu

Khi bất động sản (BĐS) công nghiệp lên ngôi, việc phát triển khu dân cư trong khu công nghiệp (KCN) nhằm tạo môi trường sống và làm việc tốt cho chuyên gia và người lao động trở thành xu hướng tất yếu để phát triển KCN bền vững.

Nhà ở giá rẻ mới đáp ứng được khoảng 33% nhu cầu

Gần đây, phân khúc nhà ở bình dân tại các thành phố lớn đã được điều chỉnh theo hướng tích cực, nhưng trên thực tế, giá nhà ở vẫn không phù hợp với khả năng chi trả của số đông người dân. Chênh lệch nguồn cung. Chênh lệch nguồn cung Thống kê của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, hiện có khoảng 60 - 70% dân số tại các đô thị Việt Nam, đặc biệt là tại 2 thành phố lớn là: Hà Nội và TP.HCM có nhu cầu mua nhà ở giá rẻ, nhưng nguồn cung của thị trường không đủ. Tính đến thời điểm hiện tại, các dự án nhà ở giá rẻ mới chỉ đáp ứng được khoảng 33% nhu cầu của người dân; riêng trong năm 2018, sản phẩm nhà ở giá rẻ được tung ra thị trường chỉ chiếm khoảng 20% tổng số lượng sản phẩm, các căn hộ giá bán tầm 700 - 800 triệu đồng chỉ chiếm khoảng 5%, còn lại là những căn hộ có giá bán cao hơn.

Siết tín dụng vào bất động sản: Cẩn trọng con dao hai lưỡi phía sau chính sách

Chính sách là con dao hai lưỡi, nếu chính sách không hài hoà mà vội vã sẽ “đẩy” thị trường bất động sản vào tình trạng “chao đảo”, tác động dây chuyền tới nhiều ngành nghề khác.

Xây dựng nhà ở cho công nhân KCX-KCN còn vướng quỹ đất

Tại hội thảo, ông Trần Công Khanh, Trưởng phòng Quản lý các khu công nghiệp TP.HCM (Hepza), cho biết hiện TP có khoảng 260.000 công nhân đang làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất (KCX-KCN). Nhu cầu về chỗ ở của công nhân trong các KCX-KCN này rất lớn.

Sau 10 năm “lắng đọng” và đây là lý do người ta tin thị trường Bình Dương bùng nổ trong thời gian tớ

10 năm qua, thị trường Bình Dương được cho là khá ảm đạm dù hệ thống hạ tầng giao thông được đầu tư khá đồng bộ và liền kề TP.HCM. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay bỗng trở nên nhộn nhịp khi nhiều nhà đầu tư địa ốc dịch chuyển ra các tỉnh vùng ven.